Dzień dobry, mam pytanie, jak zapisywać w tekście poszczególne wypowiedzi (w cudzysłowie czy od pauz, wszystkie tak samo czy różnie?): 1) wypowiedzi w czasie teraźniejszym (np. - A jak ona wygląda - zapytałam); 2) rozmowy zapisane w czasie przeszłym (- Musisz mnie odwiedzić - mówił. - Ale tato, wiesz, że nie mogę - odpowiadałem; lub: Ojciec powtarzał mi: - Weź się lepiej do roboty!), 3) fragmenty korespondencji z internetowych czatów (np. - Jesteś tam? - pytałem jej. - Jestem - odpowiadała).

Szanowni Państwo,

pragnę się dowiedzieć, jak postępować odnośnie do zmian zasad pisowni polskiej, obowiązującej od 1 stycznia 2026 r.

Czy należy stosować je w publikacjach wydawanych niedługo przed tą datą? Jaka data byłaby tutaj graniczna? Czy we wznowieniach starszych publikacji po 1 stycznia 2026 r. będzie trzeba je poddać korekcie modernizującej pisownię? Co w wypadku materiałów publikowanych w sieci? Jakiego rodzaju treści będzie trzeba zaktualizować a jakie nie?

Łączę ukłony i pozwalam sobie zawczasu podziękować za odpowiedź

Czy używanie zwrotu I tak / I tak na przykład (rusycyzm?) na początku zdania jest zgodne z normami polszczyzny? Jeśli tak, to czy postawienie przecinka po ww. zwrotach jest błędem? Przykłady:

I tak nazwisko van Gogha pojawia się już w pierwszym rozdziale powieści, w związku z portretem protagonisty.
I tak na przykład większość z was prawdopodobnie zna pojęcie odporności stada.

Szanowni Państwo!
Przyszło nam żyć na przełomie wieków i tysiącleci. Dla wielu jest to tak doniosłe, że coraz częściej spotykam się ze sformułowaniami typu: w latach 90. XX wieku…. Czy nie jest jednak zbyt wcześnie na stosowanie takich zwrotów? Przecież do lat 90. XXI wieku pozostało jeszcze dużo czasu, i możemy spokojnie pisać o latach dziewięćdziesiątych, nie narażając się na niedokładność. Czy akcentowanie wieku XX nie jest stosowane nieco na wyrost?
Pozdrawiam
Jarosław Mężyk

Szanowni Państwo,
moje pytanie dotyczy sformułowań: zielona szkoła, biała szkoła, zielone przedszkole i białe przedszkole. Czy należy pisać je małymi literami, czy być może należy pisać dodatkowo w cudzysłowie? Redaguję obecnie tekst o tych nieszczęsnych zielonych szkołach i intuicja podpowiada mi, że należałoby pisać małymi literami, ale w publikacjach na ten temat nie ma zbyt dużej konsekwencji, więc już sama nie wiem. Będę zobowiązana za odpowiedź.
Z poważaniem
Jolanta Sierakowska

Pierwszych pięćdziesiąt czy pierwsze pięćdziesiąt?
Następnych dziesięć czy następne dziesięć? Itp.
Pozdrawiam.
Elżbieta Żurek (Lublin)

Szanowni Eksperci!
Co Państwo sądzą na temat słowa real, oznaczającego świat rzeczywisty? To, że mówi tak i pisze młodzież – „W realu nic ciekawego, jakoś żyję”, „Nigdy nie zrobiłbym tego w realu” itp. – nie dziwi (choć mnie to razi, bo zdaje mi się zbytnim uproszczeniem), ale coraz częściej pisze się tak w tekstach niepotocznych. Np. w magazynie filmowym, w artykule o Gustawie Holoubku: „(…) wreszcie, oniryczny doktor Gotard, ulepiony z ułudy, realu oraz wspomnień”.

Szanowni Państwo,
jaką funkcję pełni słowo aż we fragmencie wiersza Adama Mickiewicza Pieśń żołnierza?

Wstaję, aż ja w pruskiej ziemi!
Jak tam lepiej leżeć w błocie.
W chłodzie. w głodzie i na słocie,
Ale w Polszcze między swemi!

Czy mamy tu do czynienia z przypadkiem użycia partykuły aż opisanym w SJPD jako „spójnik zestawiający zdania współrzędne z uwydatnieniem niezwykłości treści jednego z nich, nagłej zmiany sytuacji itp.”?

Szanowni Państwo,
co znaczy powiedzenie Psy szczekają, a karawana idzie dalej? Moja interpretacja jest taka, że chodzi o ludzi przechodzących wyniośle i obojętnie obok tych, którzy próbują im szkodzić czy dokuczyć. Dodam, że przysłowie to znalazłem w popularnej książce dla dzieci (i nie tylko) „Mikołajek”, przekładanej z francuskiego.

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Szanowni Państwo,

pracuję w kancelarii notarialnej i od jakiegoś czasu mamy z koleżanką wątpliwości dot. pisania dat w umowach. Koleżanka jest zdania, że nie powinno się pisać " w dniu 13 stycznia", a "13 stycznia". Rejent natomiast uważa, że jeśli przed datą nie jest wpisane "w dniu" czy też "dnia" to czegoś brakuje. Proszę o odpowiedź na to nurtujące mnie i niedające spokojnie pracować pytanie :)